Συγγραφέας : Νίκος Σγουρινάκης
Α. Νομικά πρόσωπα
Σύμφωνα με το άρθρο 71 του ΚΦΕ και με βάση την φορολογική δήλωση που θα υποβάλλει το νομικό πρόσωπο ή η νομική οντότητα για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2015, βεβαιώνεται ως προκαταβολή φόρου, ποσό ίσο με το 100% του φόρου που προκύπτει. Η προκαταβολή αυτή αναλογεί στο εισόδημα του διανυόμενου φορολογικού έτους 2016. Ισχύει για ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ (2015 και εφεξής).
Ο παραπάνω συντελεστής προκαταβολής φόρου ισχύει, μετά τις αλλαγές που έγιναν με τον Ν 4336/2015 και για τα νομικά πρόσωπα που έχουν την μορφή της προσωπικής εταιρείας (ημεδαπής ή αλλοδαπής), καθώς και για τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που συστάθηκαν στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό (με εγκατάσταση στη χώρα μας) και στα οποία περιλαμβάνονται και τα κάθε είδους σωματεία και ιδρύματα (εφόσον προκύπτει εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα), για τις κοινωνίες αστικού δικαίου, αστικές κερδοσκοπικές ή μη κερδοσκοπικές εταιρείες, συμμετοχικές ή αφανείς, εφόσον ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα και για τις κοινοπραξίες των προσωπικών εταιρειών. Ωστόσο, για το φορολογικό έτος 2015 το ποσοστό υπολογισμού της προκαταβολής θα είναι 75%, για αυτά τα νομικά πρόσωπα (παρ. 36, άρθρο 72 ΚΦΕ, βλέπε και την Πολ. 1159/2015).
Συνεπώς, ο συντελεστής 100% ισχύει εφεξής για όλες τις μορφές των εταιρειών και οντοτήτων, ενώ για τα νομικά πρόσωπα της προηγούμενης παραγράφου, για το 2015, η προκαταβολή θα υπολογιστεί με συντελεστή 75%.
Περαιτέρω, το ποσοστό 100% ή 75% μειώνεται κατά 50%, για τα νέα νομικά πρόσωπα κατά τα 3 πρώτα οικονομικά (φορολογικά) έτη, από την δήλωση έναρξης εργασιών τους. Η μείωση αυτή δεν εφαρμόζεται για τα νομικά πρόσωπα που προέρχονται από μετατροπή ή συγχώνευση άλλων επιχειρήσεων με βάση τις διατάξεις οποιουδήποτε νόμου.
Από το ποσό που βεβαιώνεται ως προκαταβολή φόρου, εκπίπτει ο φόρος που παρακρατείται από πηγή εισοδήματος Ελλάδος, εφόσον συντρέχουν οι σχετικές προϋποθέσεις, δηλαδή δεν έχει εξαντληθεί η φορολογική υποχρέωση. Κατά συνέπεια, για τον υπολογισμό της προκαταβολής δεν αφαιρείται ο φόρος μερισμάτων, τόκων, κλπ. που έχει παρακρατηθεί στην αλλοδαπή, αλλά μόνο τα ποσά που έχουν παρακρατηθεί στην πηγή με βάση την εσωτερική μας νομοθεσία (π.χ. παρακρατούμενος φόρος στο εισόδημα από κεφάλαιο).
Παράδειγμα:
Ανώνυμη εταιρεία κατά το φορολογικό έτος 2015 παρουσιάζει λογιστικά κέρδη 50.000 ευρώ. Μετά την προσθήκη της διαφοράς λογιστικής – φορολογικής βάσης, τα φορολογητέα κέρδη διαμορφώνονται στο ποσό των 60.000 ευρώ. Στα έσοδα της εταιρείας περιλαμβάνονται και τόκοι προθεσμιακής κατάθεσης μικτού ποσού 8.000 ευρώ. Ο φόρος που παρακρατήθηκε από την τράπεζα είναι 1.200 ευρώ (8.000 χ 15%).
Ο φορολογικός συντελεστής, για την φορολόγηση των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα, είναι 29% (άρθρο 58 ΚΦΕ).
Έχουμε:
Φόρος οφειλόμενος………………………………………….60.000,00 χ 29% = 17.400,00
Προκαταβολή φόρου……………………………………….17.400,00 χ 100% = 17.400,00
Μείωση προκαταβολής φόρου………………………………………………...1.200,00
Υπόλοιπο προκαταβολής…………………………………………………………………16.200,00
Β. Φυσικά πρόσωπα
Για τα φυσικά πρόσωπα προκαταβολή φόρου βεβαιώνεται μόνο εφόσον δηλώνεται εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα (άρθρο 69 ΚΦΕ). Σύμφωνα με την παρ. 30 του άρθρου 72, ο συντελεστής για το φορολογικό έτος 2015 θα είναι 75%, ενώ καθιερώνεται και εδώ το ποσοστό 100% για τα επόμενα φορολογικά έτη.
Υπό την ίδια έννοια, όπως και στα νομικά πρόσωπα, αν στη δήλωση περιλαμβάνονται και εισοδήματα για τα οποία ο φόρος παρακρατείται ή προκαταβάλλεται στη πηγή, ο φόρος που παρακρατήθηκε ή προκαταβλήθηκε για τα εισοδήματα αυτά εκπίπτει από τον φόρο που πρέπει να βεβαιωθεί ως προκαταβολή. Προσοχή! Όχι ο φόρος που παρακρατήθηκε και περαιτέρω εξαντλήθηκε η φορολογική υποχρέωση (πχ ο φόρος των τόκων καταθέσεων).
Αυτό που πρέπει να προσέξουμε επίσης, είναι ότι, κατά ρητή διατύπωση στον νόμο, αν το εισόδημα με βάση το οποίο ενεργείται η βεβαίωση του φόρου προσδιορίζεται κατά τρόπο τεκμαρτό, ο φόρος που αναλογεί στο τεκμαρτό αυτό εισόδημα λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό της προκαταβολής φόρου. Εννοείται ότι το προσδιορισθέν εισόδημα κατά τεκμαρτό τρόπο, προέρχεται από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας (βλέπε το άρθρο 34, παρ. 1, περ. β, ΚΦΕ).
Τέλος, όταν υποβάλλεται δήλωση για πρώτη φορά το προς βεβαίωση ποσό της προκαταβολής περιορίζεται στο μισό.