Α. Φορολογική και λογιστική αντιμετώπισης αποζημίωσης 800 ευρώ σε επιχειρήσεις.
Η αποζημίωση των 800 ευρώ στις επιχειρήσεις (ΟΕ-ΕΕ-ΙΚΕ-ΕΠΕ) εκτός ΑΕ προβλέφθηκε με το άρθρο όγδοο της ΠΝΠ της 20ης Μαρτίου 2020.
Συγκεκριμένα:
“1. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για τη λήψη μέτρων οικονομικής ενίσχυσης για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολουμένους, όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 2 του ν. 4387/2016 (Α’ 85), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 22 του ν. 4670/2020 (Α’ 43), και για τους ιδιοκτήτες ατομικών επιχειρήσεων, καθώς και για επιχειρήσεις με τη μορφή ομόρρυθμων, ετερόρρυθμων και περιορισμένης ευθύνης εταιρειών και ιδιωτικών κεφαλαιουχικών εταιρειών (IKE), εκτός των ανώνυμων εταιρειών, οι οποίες δεν απασχολούν εργαζομένους ή απασχολούν μέχρι και είκοσι (20) εργαζομένους. Οι εν λόγω οικονομικές ενισχύσεις είναι αφορολόγητες, ανεκχώρητες και ακατάσχετες στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκεινται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζονται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα.”
Η αιτιολογική έκθεση του σχετικού άρθρου αναφέρει:
Με το όγδοο άρθρο προβλέπεται ότι με Υπουργικές Αποφάσεις, θα καθοριστούν οι όροι, τα μέτρα και η διαδικασία για τη λήψη μέτρων οικονομικής ενίσχυσης για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολούμενους και τους ιδιοκτήτες ατομικών επιχειρήσεων που αφορούν την αναστολή της προθεσμίας καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών, των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης και των δόσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής ασφαλιστικών εισφορών.
Σύμφωνα με την 39162 ΕΞ 15-04-2020 απόφαση των Υπουργών Οικονομικών – Ανάπτυξης και Επενδύσεων – Εργασίας και κοινωνικών Υποθέσεων με θέμα «Αποζημίωση ειδικού σκοπού για την ενίσχυση επιχειρήσεων, λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19» αποφασίστηκαν, μεταξύ άλλων, τα κάτωθι:
Άρθρο 1 «Αποζημίωση ειδικού σκοπού»
1. Καταβάλλεται αποζημίωση ειδικού σκοπού, ύψους οκτακοσίων (800) ευρώ, που αντιστοιχεί στο χρονικό διάστημα σαράντα πέντε (45) ημερών, από την 17η Μαρτίου 2020 έως και την 30η Απριλίου 2020, στους δικαιούχους του άρθρου 2 της παρούσας, που έχουν πληγεί οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διασποράς του κορωνοϊού COVID-19.
2. Η αποζημίωση της προηγούμενης παραγράφου είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα.
Άρθρο 2 «Δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού»
Δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι, όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 2 του ν. 4387/2016 (Α’ 85), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 22 του ν. 4670/2020 (Α’ 43), οι ιδιοκτήτες ατομικών επιχειρήσεων, καθώς και επιχειρήσεων με τη μορφή ομόρρυθμων, ετερόρρυθμων, περιορισμένης ευθύνης εταιρειών και ιδιωτικών κεφαλαιουχικών εταιρειών (ΙΚΕ), εκτός των ανωνύμων εταιρειών, οι οποίες δεν απασχολούν εργαζόμενους ή απασχολούν μέχρι και πέντε (5) εργαζόμενους, έχουν την έδρα τους ή μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, κατ’ άρθρο 4 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.) και των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας που έχουν κυρωθεί από την Ελλάδα και είναι σε ισχύ, και έχουν ενεργό κύριο Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ) στις 20.03.2020 έναν από τους αναφερόμενους στον συνημμένο πίνακα, ο οποίος και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας, ή των οποίων τα ακαθάριστα έσοδα ενεργού κατά την 20.03.2020 ΚΑΔ δευτερεύουσας δραστηριότητας από τους αναγραφόμενους στο συνημμένο πίνακα, όπως αυτά προκύπτουν από την αρχική δήλωση φόρου εισοδήματος φορολογικού έτους 2018, είναι μεγαλύτερα από τα ακαθάριστα έσοδα που αντιστοιχούν στον κύριο ΚΑΔ στις 20.03.2020.
Άρθρο 3 «Προϋποθέσεις δικαιώματος αποζημίωσης ειδικού σκοπού»
1. Η αποζημίωση ειδικού σκοπού καταβάλλεται υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να πληρούνται σωρευτικά:
α) η επιχείρηση έχει υποβάλει μέχρι και την 20η Μαρτίου 2020 δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2018, με ποσό ακαθαρίστων εσόδων (κωδ. 047 της δήλωσης Ε3) μεγαλύτερο του μηδενός,
β) η επιχείρηση έχει υποβάλει μέχρι και την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης όλες τις δηλώσεις ΦΠΑ για την περίοδο από 1 Ιανουαρίου 2018 μέχρι 29 Φεβρουαρίου 2020,
γ) η επιχείρηση δεν είναι σε αδράνεια από την 1η Απριλίου 2019 και μετά, όπως αυτό προκύπτει από τα στοιχεία που τηρούνται στο φορολογικό μητρώο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) ή από τη μη υποβολή μηδενικών δηλώσεων ΦΠΑ, μέχρι και την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, καθ’ όλη την περίοδο από την 1η Απριλίου 2019 μέχρι και την 29η Φεβρουαρίου 2020,
δ) για επιχειρήσεις που έχουν δηλώσει έναρξη εργασιών στο φορολογικό μητρώο της ΑΑΔΕ μέχρι την 31-3-2019, να μην έχουν υποβάλει, μέχρι και την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, πιστωτικές δηλώσεις ΦΠΑ με μηδενικές εκροές καθ’ όλη την περίοδο από την 1η Απριλίου 2019 μέχρι και την 29 Φεβρουαρίου 2020,
ε) δεν έχει ανασταλεί η χρήση του ΑΦΜ της επιχείρησης για τη διενέργεια ενδοκοινοτικών συναλλαγών σύμφωνα με την απόφαση ΓΓΔΕ ΠΟΛ.1200/2015, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει (εξαφανισμένος έμπορος), όπως αυτό προκύπτει από το φορολογικό μητρώο της ΑΑΔΕ.
2. Στην περίπτωση που εργαζόμενοι επιχειρήσεων (μέρος ή όλοι) τίθενται σε καθεστώς αναστολής της σύμβασης εργασίας τους και ο οικείος εργοδότης καταγγείλει αυτή μέχρι τη λήξη του χρονικού διαστήματος, όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 1, καθώς και στην περίπτωση που οι επιχειρήσεις δεν διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας μέχρι τη λήξη του ως άνω χρονικού διαστήματος, η αποζημίωση είναι επιστρεπτέα κατά τις κείμενες διατάξεις. Ο έλεγχος της τήρησης της παρούσας παραγράφου πραγματοποιείται μέσω του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ.
Άρθρο 4 «Διαδικασία υποβολής και χορήγησης της αποζημίωσης»
1. Η αίτηση για τη χορήγηση της αποζημίωσης υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέχρι και την 24η Απριλίου 2020, στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΑΑΔΕ «myBusinessSupport».
2. Η αίτηση περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τον έλεγχο της πλήρωσης των προϋποθέσεων των άρθρων 2 και 3 της παρούσας και επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986, με την οποία δηλώνεται ότι:
(α) ο δικαιούχος δεν απασχολεί εργαζόμενους ή απασχολεί μέχρι και πέντε (5) εργαζομένους ή είναι αυτοαπασχολούμενος ή ελεύθερος επαγγελματίας,
(β) πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις των άρθρων 2 και 3 της παρούσας.
3. Η αποζημίωση ειδικού σκοπού καταβάλλεται από την ΑΑΔΕ στον τραπεζικό λογαριασμό ΙΒΑΝ της δικαιούχου επιχείρησης που δηλώνεται στην Προσωποποιημένη Πληροφόρηση του TAXISnet της ΑΑΔΕ.
Για οντότητες που συντάσσουν Ισολογισμό σύμφωνα με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (ν. 4308/2014 κεφ. 2 άρθρο 3§10) με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 30 του Ν. 4308/2014 «Απλοποιήσεις και απαλλαγές»
Λογιστικά αρχεία
Σύμφωνα με το άρθρο 3§1 κεφάλαιο 2 του ν.4308/2014 η οντότητα τηρεί, ως μέρος του λογιστικού συστήματός της, αρχείο κάθε συναλλαγής και γεγονότος αυτής που πραγματοποιείται στη διάρκεια της περιόδου αναφοράς, καθώς και των προκυπτόντων πάσης φύσεως εσόδων, κερδών, εξόδων, ζημιών, αγορών και πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων, εκπτώσεων και επιστροφών, φόρων, τελών και των πάσης φύσεως εισφορών σε ασφαλιστικούς οργανισμούς.
Επίσης σύμφωνα με το άρθρο 5§5 κεφάλαιο 2 του ν.4308/2014 κάθε συναλλαγή και γεγονός που αφορά την οντότητα τεκμηριώνεται με κατάλληλα παραστατικά (τεκμήρια). Τα παραστατικά αυτά εκδίδονται είτε από την οντότητα είτε από τους συναλλασσόμενους με αυτήν είτε από τρίτους, σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο αυτόν. Τα παραστατικά αναφέρουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την ασφαλή ταυτοποίηση κάθε μίας συναλλαγής ή γεγονότος, και σε κάθε περίπτωση όσα ορίζει ο παρών νόμος (ν.4308/2014).
Έννοιες – Ορισμοί
Σύμφωνα με το Παράρτημα Α του ν. 4308/2014:
Ως εισόδημα ορίζονται αυξήσεις σε οικονομικά οφέλη κατά την διάρκεια της περιόδου αναφοράς με την μορφή εισροών ή αυξήσεων περιουσιακών στοιχείων ή μειώσεων υποχρεώσεων, που οδηγούν σε αυξήσεις της καθαρής θέσης, εκτός από εκείνες που σχετίζονται με συνεισφορές των ιδιοκτητών της οντότητας. Το εισόδημα περιλαμβάνει τα έσοδα και τα κέρδη.
Επίσης ως κρατική επιχορήγηση ορίζεται ενίσχυση από το κράτος με τη μορφή μεταφοράς πόρων σε μια οντότητα, σε ανταπόδοση για παρελθούσα ή μελλοντική συμμόρφωση με συγκεκριμένες συνθήκες που σχετίζονται με τις λειτουργικές της δραστηριότητες ενώ δεν περιλαμβάνονται στις κρατικές επιχορηγήσεις εκείνες οι μορφές κρατικής ενίσχυσης στις οποίες δεν μπορεί εύλογα να αποδοθεί μια αξία καθώς και συναλλαγές με το κράτος, οι οποίες δεν μπορούν να διακριθούν από τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της οντότητας.
Η αποζημίωση ειδικού σκοπού του άρθρου 1 της ανωτέρω απόφασης 39162 ΕΞ 15-04-2020 εμπίπτει εννοιολογικά στον ορισμό του εισοδήματος του ν. 4308/2014 ως εισροή, αύξηση των χρηματικών διαθεσίμων και συνεπώς των περιουσιακών στοιχείων καθώς και της καθαρής θέσης της οντότητας που λαμβάνει την εν λόγω αποζημίωση.
Για τον λόγο αυτό η ανωτέρω αποζημίωση προτείνεται να αναγνωριστεί στις οικονομικές καταστάσεις της οντότητας που νόμιμα την δικαιούται, για την χρήση εντός της οποίας θεμελιώνεται το δικαίωμα αυτό, σύμφωνα με την αρχή του δεδουλευμένου (άρθρο 17§1ε ν. 4308/2014).
Σύμφωνα με το άρθρο 17§6 του ν. 4308/2014 τα κονδύλια των χρηματοοικονομικών καταστάσεων παρακολουθούνται λογιστικά και παρουσιάζονται λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική ουσία των συναλλαγών ή γεγονότων.
Με αφορμή την ανωτέρω διάταξη η αποζημίωση ειδικού σκοπού του άρθρου 1 της απόφασης 39162 ΕΞ 15-04-2020 παρά το γεγονός ότι ονομάζεται αποζημίωση ενέχει στοιχεία επιχορήγησης για τους κάτωθι λόγους:
1) η εν λόγω αποζημίωση καταβάλλεται από το κράτος, σύμφωνα με το άρθρο 5 της σχετικής απόφασης,
2) η απόφαση 39162 ΕΞ 15-04-2020 περιλαμβάνει και την λέξη ενίσχυση που αναφέρεται ρητά στον ορισμό της κρατικής επιχορήγησης,
3) οι δικαιούχοι της ανωτέρω αποζημίωσης αποτελούν μέρος μόνο οντοτήτων που έχουν πληγεί από την πανδημία και όχι το σύνολο αυτών με κριτήρια που παραπέμπουν σε παρελθούσα συμμόρφωση, σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 3 της απόφασης,
4) η αποζημίωση προκειμένου να μην καταστεί επιστρεπτέα θα πρέπει η οντότητα που την έλαβε να συμμορφωθεί με όρους της σχετικής απόφασης, που αφορούν στους εργαζόμενους της, και για χρονικό διάστημα μετά την έκδοση αυτής (μελλοντική συμμόρφωση), σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 3 της απόφασης,
5) στην αποζημίωση αποδίδεται η αξία των 800 ευρώ
6) τα ανωτέρω περί παρελθούσας και μελλοντικής συμμόρφωσης σχετίζονται με τις λειτουργικές δραστηριότητες της δικαιούχου οντότητας (π.χ. έσοδα, αριθμός προσωπικού) και
7) το ποσό των 800 ευρώ καταβάλλεται στην οντότητα δικαιούχο από το κράτος ως «οικονομικό βοήθημα» και όχι ως αντάλλαγμα για λήψη αγαθών ή υπηρεσιών από αυτήν, το οποίο εμπίπτει στην έννοια των συνηθισμένων εμπορικών συναλλαγών.
Λογιστική βάση
Στο άρθρο 23§2 του ν. 4308/2014 σχετικά με τις κρατικές επιχορηγήσεις εξόδων αναφέρεται ότι: οι κρατικές επιχορηγήσεις που αφορούν έξοδα αναγνωρίζονται αρχικά ως υποχρεώσεις στην περίοδο που εισπράττονται ή στην περίοδο που καθίσταται οριστική η έγκρισή τους και υπάρχει βεβαιότητα ότι θα εισπραχθούν. Οι κρατικές επιχορηγήσεις που αφορούν έξοδα μεταφέρονται στα αποτελέσματα ως έσοδα στην περίοδο στην οποία τα επιχορηγηθέντα έξοδα βαρύνουν τα αποτελέσματα.
Η αποζημίωση της απόφασης 39162 ΕΞ 15-04-2020 με την επιφύλαξη των ανωτέρω περί «ισοδυναμίας» αυτής με την κρατική επιχορήγηση όπως ορίζεται στον ν. 4308/2014, προορίζεται για οντότητες που ουσιαστικά δεν είχαν παύσει την λειτουργία τους μέχρι την έκδοση της απόφασης (σύμφωνα με το άρθρο 3 αυτής). Από το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το ότι ο σκοπός της αποζημίωσης προς τις οντότητες – δικαιούχους δεν ορίζεται από την απόφαση ως επενδυτικός, τεκμαίρεται ότι η εν λόγω αποζημίωση προορίζεται να καλύψει τρέχοντα έξοδα της οντότητας – δικαιούχου (π.χ. σταθερά έξοδα).
Με βάση τα ανωτέρω προτείνεται με την νόμιμη ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης για χορήγηση της αποζημίωσης και εφόσον πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις σύμφωνα με το άρθρο 4 της απόφασης, να διενεργηθεί η κάτωθι εγγραφή στα λογιστικά αρχεία της αιτούμενης οντότητας (που δεν ανήκει στον δημόσιο τομέα):
| Λογαριασμός | Περιγραφή | Χρέωση | Πίστωση |
| 33 | Λοιπές απαιτήσεις | ||
| 33.03 | Άλλες απαιτήσεις από μη συνδεδεμένες οντότητες | ||
| 33.03.01 | Άλλες απαιτήσεις από μη συνδεδεμένες οντότητες – ονομαστικό ποσό | ||
| 33.03.01.00 | Αποζημίωση ειδικού σκοπού απόφασης 39162/ΕΞ/2020/16.4.2020 (*) | 800,00 | |
| 58 | Κρατικές επιχορηγήσεις | ||
| 58.00 | Κρατικές επιχορηγήσεις εξόδων (*) | ||
| 58.00.00 | Αποζημίωση ειδικού σκοπού απόφασης 39162/ΕΞ/2020/16.4.2020 (*) | 800,00 | |
| Αναγνώριση δικαιώματος λήψης αποζημίωσης ειδικού σκοπού απόφασης 39162 ΕΞ 15-04-2020 | |||
Αν τηρείται το προτεινόμενο από το Ν. 4308/2014 λογιστικό σχέδιο (*) Προτεινόμενη ανάλυση
Με την πίστωση του ποσού των 800 ευρώ στον τραπεζικό λογαριασμό ΙΒΑΝ της δικαιούχου επιχείρησης σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 4 της απόφασης, προτείνεται να διενεργηθούν οι κάτωθι εγγραφές στα λογιστικά αρχεία της αιτούμενης οντότητας (που δεν ανήκει στον δημόσιο τομέα):
| Λογαριασμός | Περιγραφή | Χρέωση | Πίστωση |
| 33 | Λοιπές απαιτήσεις | ||
| 33.03 | Άλλες απαιτήσεις από μη συνδεδεμένες οντότητες | ||
| 33.03.01 | Άλλες απαιτήσεις από μη συνδεδεμένες οντότητες – ονομαστικό ποσό | ||
| 33.03.01.00 | Αποζημίωση ειδικού σκοπού απόφασης 39162 ΕΞ 15-04-2020 (*) | 800,00 | |
| 38 | Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα | ||
| 38.02 | Καταθέσεις όψεως | ||
| 38.02.00 | Τράπεζα Α λογαριασμός ΧΧΧΧΧΧΧ (*) | 800,00 | |
| Λήψη αποζημίωσης ειδικού σκοπού απόφασης 39162 ΕΞ 15-04-2020 | |||
Αν τηρείται το προτεινόμενο από το Ν. 4308/2014 λογιστικό σχέδιο (*) Προτεινόμενη ανάλυση
και
| Λογαριασμός | Περιγραφή | Χρέωση | Πίστωση |
| 58 | Κρατικές επιχορηγήσεις | ||
| 58.00 | Κρατικές επιχορηγήσεις εξόδων (*) | ||
| 58.00.00 | Αποζημίωση ειδικού σκοπού απόφασης 39162 ΕΞ 15-04-2020 (*) | 800,00 | |
| 71 | Λοιπά συνήθη έσοδα | ||
| 71.03 | Επιχορηγήσεις λοιπών εξόδων | ||
| 71.03.00 | Αποζημίωση ειδικού σκοπού απόφασης 39162 ΕΞ 15-04-2020 (*) | 800,00 | |
| Αναγνώριση εσόδου από λήψη αποζημίωσης ειδικού σκοπού απόφασης 39162 ΕΞ 15-04-2020 | |||
Αν τηρείται το προτεινόμενο από το Ν. 4308/2014 λογιστικό σχέδιο (*) Προτεινόμενη ανάλυση
Η ανωτέρω εγγραφή προτείνεται να συνοδεύεται από την έκδοση ενός στοιχείου εσόδου (π.χ. στοιχείο εσόδου αποζημίωσης ειδικού σκοπού απόφασης 39162 ΕΞ 15-04-2020), σύμφωνα με το άρθρο 5§5 κεφάλαιο 2 του ν.4308/2014.
Φορολογική βάση
Λαμβάνοντας υπόψιν τις διατάξεις του άρθρου 1§2 της απόφασης 39162 ΕΞ 15-04-2020 η εν λόγω αποζημίωση ειδικού σκοπού είναι αφορολόγητη.
Με την επιφύλαξη τυχόν μεταγενέστερων διατάξεων σχετικά με την φορολογική αντιμετώπιση της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, που θα αφορά στο φορολογητέο εισόδημα των οντοτήτων – δικαιούχων της χρήσης 2020, ενδιαφέρον παρουσιάζει η φορολογική αντιμετώπιση του ποσού αυτού σε περίπτωσης διανομής κερδών της χρήσης 2020, από οντότητα που το έλαβε.
Αναβαλλομένη φορολογία
Σύμφωνα με τις παραγράφους 3 έως 5 του άρθρου 23 «Κρατικές επιχορηγήσεις και αναβαλλόμενοι φόροι» του ν. 4308/2014 οι οντότητες δύνανται να αναγνωρίζουν αναβαλλόμενο φόρο εισοδήματος στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις τους. Οι οντότητες που αναγνωρίζουν αναβαλλόμενο φόρο, πρέπει να αναγνωρίζουν όλες τις αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις. Αντίθετα, οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται στο βαθμό που είναι σφόδρα πιθανό και τεκμηριωμένο ότι θα υπάρχουν φορολογητέα κέρδη έναντι των οποίων οι εκπιπτόμενες προσωρινές διαφορές μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Χρεωστικά και πιστωτικά υπόλοιπα των αναβαλλόμενων φόρων υπόκεινται σε συμψηφισμό και τα αντίστοιχα καθαρά ποσά παρουσιάζονται στον ισολογισμό και στην κατάσταση αποτελεσμάτων. Ο αναβαλλόμενος φόρος, είτε περιουσιακό στοιχείο είτε υποχρέωση, αναγνωρίζεται αρχικά και επιμετράται μεταγενέστερα στο ποσό που προκύπτει από την εφαρμογή του ισχύοντος φορολογικού συντελεστή σε κάθε προσωρινή διαφορά.
Οι μεταβολές στο ποσό της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης ή υποχρέωσης του ισολογισμού που προκύπτουν από περίοδο σε περίοδο αναγνωρίζονται σε μείωση ή αύξηση αναλόγως του φόρου εισοδήματος της κατάστασης αποτελεσμάτων. Κατ’ εξαίρεση, οι διαφορές που προκύπτουν από περιουσιακά στοιχεία ή υποχρεώσεις των οποίων οι μεταβολές αναγνωρίζονται στην καθαρή θέση, αναγνωρίζονται ομοίως κατ’ ευθείαν στην καθαρή θέση, σε μείωση ή αύξηση αναλόγως του σχετικού κονδυλίου.
Με την προϋπόθεση ότι η αποζημίωση ειδικού σκοπού είναι αφορολόγητη και συνεπώς δεν θα επηρεάσει τα φορολογητέα κέρδη των οντοτήτων στη χρήση που την έλαβαν ή στο μέλλον, αποτελεί μόνιμη διαφορά μεταξύ λογιστικής και φορολογικής βάσης με την έννοια του άρθρου 3§5 του ν. 4308/2014 και οι οντότητες που προαιρετικά επιλέγουν να αναγνωρίσουν αναβαλλόμενη φορολογία στις οικονομικές τους καταστάσεις δεν θα αναγνωρίσουν αναβαλλόμενο φόρο για την ανωτέρω αποζημίωση που έλαβαν.
Συμπέρασμα
Η ενίσχυση αυτή η οποία αναφέρεται και ως αποζημίωση στη σχετική απόφαση είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα.
Η ενίσχυση αυτή ως αφορολόγητη, προτείνεται κατά την άποψή μας να αναμορφωθεί θετικά στη δήλωση των νομικών προσώπων που θα υποβληθεί εντός του 2021 και μέσω των κωδικών στο έντυπο Ν, με την επιφύλαξη πάντα των οδηγιών που αναμένεται να κοινοποιηθούν από τη φορολογική Διοίκηση μέχρι το τέλος του έτους.
Το ποσό αυτό υπό την έννοια της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης και εφόσον στη σχετική απόφαση δε γίνεται μνεία για τυχόν φορολόγησή του σε περίπτωση διανομής του, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 47 του ΚΦΕ, η προοπτική μη φορολόγησης του σε περίπτωση διανομής του θα επιβεβαίωνε τον σκοπό χορήγησής του.
Β. Λογιστική και φορολογική αντιμετώπιση αποζημίωσης των 600 ευρώ στους επιστήμονες
Η αποζημίωση των 600 ευρώ στους επιστήμονες προβλέφθηκε με το άρθρο όγδοο της ΠΝΠ της 20ης Μαρτίου 2020
Συγκεκριμένα :
“1. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για τη λήψη μέτρων οικονομικής ενίσχυσης για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολουμένους, όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 2 του ν. 4387/2016 (Α’ 85), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 22 του ν. 4670/2020 (Α’ 43), και για τους ιδιοκτήτες ατομικών επιχειρήσεων, καθώς και για επιχειρήσεις με τη μορφή ομόρρυθμων, ετερόρρυθμων και περιορισμένης ευθύνης εταιρειών και ιδιωτικών κεφαλαιουχικών εταιρειών (IKE), εκτός των ανώνυμων εταιρειών, οι οποίες δεν απασχολούν εργαζομένους ή απασχολούν μέχρι και είκοσι (20) εργαζομένους. Οι εν λόγω οικονομικές ενισχύσεις είναι αφορολόγητες, ανεκχώρητες και ακατάσχετες στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκεινται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζονται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα”
Η αιτιολογική έκθεση αναφέρει σχετικά:
Με το όγδοο άρθρο προβλέπεται ότι με Υπουργικές Αποφάσεις, θα καθοριστούν οι όροι, τα μέτρα και η διαδικασία για τη λήψη μέτρων οικονομικής ενίσχυσης για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολούμενους καιτους ιδιοκτήτες ατομικών επιχειρήσεων που αφορούν την αναστολή της προθεσμίας καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών, των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης και των δόσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής ασφαλιστικών εισφορών.
Σύμφωνα με την οικ.16604/3224/27.4.2020 απόφαση των Υπουργών Οικονομικών – Ανάπτυξης και Επενδύσεων – Εργασίας και κοινωνικών Υποθέσεων με θέμα «Οικονομική ενίσχυση – Αποζημίωση ειδικού σκοπού» αποφασίστηκαν, μεταξύ άλλων, τα κάτωθι:
Άρθρο 1 «Οικονομική ενίσχυση Αποζημίωση Ειδικού Σκοπού»
1. Καταβάλλεται οικονομική ενίσχυση-αποζημίωση ειδικού σκοπού, ύψους εξακοσίων (600 €) ευρώ, στους δικαιούχους επιστήμονες-ελεύθερους επαγγελματίες, ως αυτοί εξειδικεύονται στο άρθρο 2 της παρούσας, που έχουν πληγεί οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διασποράς του κορωνοϊού COVID-19.
2. Οι εν λόγω οικονομικές ενισχύσεις είναι αφορολόγητες, ανεκχώρητες και ακατάσχετες στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκεινται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους Δήμους, τις Περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζονται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα.
Άρθρο 2 «Δικαιούχοι οικονομικής ενίσχυσης-αποζημίωσης ειδικού σκοπού»
Δικαιούχοι της οικονομικής ενίσχυσης-αποζημίωσης ειδικού σκοπού είναι οι επιστήμονες-ελεύθεροι επαγγελματίες, οι οποίοι εντάσσονται στους έξι βασικούς επιστημονικούς κλάδους της χώρας, βάσει ΚΑΔ κύριας επιχειρηματικής δραστηριότητας, όπως αυτοί περιγράφονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 της παρούσας και σύμφωνα με την επιστημονική-επαγγελματική ιδιότητά τους βάσει ΑΦΜ. Δικαιούχοι της παραπάνω οικονομικής ενίσχυσης-αποζημίωσης ειδικού σκοπού είναι όλοι όσοι αιτήθηκαν συμμετοχής στην υπ’ αριθμ. πρωτ. 286/2.4.2020 πρόσκληση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, χωρίς να χρειάζεται να προβούν σε οποιαδήποτε άλλη ενέργεια.
Όσοι από τους δικαιούχους είχαν αιτηθεί τη συμμετοχή τους στην υπ’αριθμ. πρωτ. 286/2.4.2020 πρόσκληση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και τους καταβλήθηκε το ποσό των 400 ευρώ ως προκαταβολή, τους καταβάλλεται το ποσό των 200 ευρώ για την αποπληρωμή του ποσού της οικονομικής ενίσχυσης αποζημίωσης ειδικού σκοπού των 600 ευρώ.
Όσοι δικαιούχοι της οικονομικής ενίσχυσης-αποζημίωσης ειδικού σκοπού δεν είχαν λάβει μέρος στην παραπάνω πρόσκληση, δύνανται μέχρι τις 08.05.2020 να υποβάλλουν ηλεκτρονική αίτηση στο περιβάλλον του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ (supportemployees.services.gov.gr) για την καταβολή της ανωτέρω οικονομικής ενίσχυσης-αποζημίωσης ειδικού σκοπού, με τη χρήση των κωδικών taxisnet που διαθέτουν. Σημειώνεται ότι η κατά τα ανωτέρω ηλεκτρονική αίτηση επέχει θέση Υπεύθυνης Δήλωσης και ότι δίνεται η δυνατότητα διόρθωσης των στοιχείων της μετά την υποβολή αυτής, στο περιβάλλον του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ.
Ο δικαιούχος της οικονομικής ενίσχυσης-αποζημίωσης ειδικού σκοπού οφείλει να συμπληρώσει τα στοιχεία του τραπεζικού του λογαριασμού (IBAN, Τράπεζα) στον οποίον και θα καταβληθεί το ποσό της οικονομικής ενίσχυσης-αποζημίωσης ειδικού σκοπού.
Ο δικαιούχος της οικονομικής ενίσχυσης-αποζημίωσης ειδικού σκοπού οφείλει να επιβεβαιώσει τα στοιχεία επικοινωνίας του και να συμπληρώσει υποχρεωτικά τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail).
Άρθρο 3 «Διαδικασία καταβολής της οικονομικής ενίσχυσης-αποζημίωσης ειδικού σκοπού»
1. Για τη διαδικασία καταβολής της οικονομικής ενίσχυσης-αποζημίωσης ειδικού σκοπού, ορίζεται ως αρμόδιος φορέας το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Η παραπάνω καταβολή γίνεται εφάπαξ με πίστωση του τραπεζικού λογαριασμού του δικαιούχου, ο οποίος υποδεικνύεται στην κατά τα ανωτέρω υποβαλλόμενη αίτησή του. Από το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, εξάγεται σε ηλεκτρονική μορφή αναλυτική κατάσταση δικαιούχων, η οποία περιλαμβάνει τα πλήρη στοιχεία τους, τον αριθμό τραπεζικού λογαριασμού σε μορφή IBAN, το πιστωτικό ίδρυμα, στο οποίο τηρείται ο λογαριασμός και το ποσό της καταβολής, καθώς και το ΑΦΜ τους.
2. Η ηλεκτρονική μορφή της κατάστασης αυτής είναι επεξεργάσιμη από την εταιρεία «Διατραπεζικά Συστήματα ΑΕ» (ΔΙΑΣ ΑΕ) προς την οποία διαβιβάζεται. Επίσης, διαβιβάζεται στη ΔΙΑΣ ΑΕ, στη Διεύθυνση Ένταξης στην Εργασία και στη Δ/νση Οικονομικής Διαχείρισης του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, συγκεντρωτική κατάσταση δικαιούχων, σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, που περιλαμβάνει και τον αριθμό των δικαιούχων, το συνολικό ποσό της καταβολής ολογράφως και αριθμητικώς, ανά τράπεζα ή πιστωτικό ίδρυμα. Οι ανωτέρω καταστάσεις εγκρίνονται από τον αρμόδιο διατάκτη του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, έπειτα από εισήγηση της Διεύθυνσης Ένταξης στην Εργασία.
3. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων εγκρίνεται η μεταφορά της πίστωσης του συνολικού ποσού αυτής μετά από εισήγηση της Διεύθυνσης Οικονομικής Διαχείρισης.
4. Η ανωτέρω έντυπη συγκεντρωτική κατάσταση αποστέλλεται στη Διεύθυνση Λογαριασμών και Ταμειακού Προγραμματισμού του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (Γ.Λ.Κ.) η οποία εκδίδει, βάσει αυτής, ειδική εντολή προς την Τράπεζα της Ελλάδος για χρέωση του λογαριασμού του ΕΔ No 200 «Ελληνικό Δημόσιο Συγκέντρωση Εισπράξεων Πληρωμών» και την πίστωση, με τη μεσολάβηση της ΔΙΑΣ ΑΕ και των οικείων τραπεζών ή πιστωτικών ιδρυμάτων, των τραπεζικών λογαριασμών των δικαιούχων. Η ανωτέρω εντολή κοινοποιείται στη Διεύθυνση Προϋπολογισμού και Δημοσιονομικών Αναφορών και στη Διεύθυνση Οικονομικής Διαχείρισης, της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και στη ΔΙΑΣ Α.Ε. Τα ποσά που απέτυχαν να πληρωθούν επιστρέφουν στον λογαριασμό του ΕΔ με IBAN: GR7101000230000000000200211 με αιτιολογία κίνησης τον ειδικό κωδικό πληρωμής της ΔΙΑΣ ΑΕ και λογιστικοποιούνται στα έσοδα του προϋπολογισμού. Για τις αποτυχούσες πληρωμές η ΔΙΑΣ ΑΕ ενημερώνει το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ προκειμένου να συμπεριληφθούν σε επόμενη πληρωμή.
5. Για την πληρωμή της οικονομικής ενίσχυσης-αποζημίωσης ειδικού σκοπού, η ειδική εντολή πληρωμής της προηγούμενης παραγράφου επέχει θέση απόφασης ανάληψης υποχρέωσης.
6. Η εμφάνιση των σχετικών πληρωμών στη δημόσια ληψοδοσία, πραγματοποιείται με την έκδοση συμψηφιστικών χρηματικών ενταλμάτων από τη Διεύθυνση Οικονομικής Διαχείρισης της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
7. Η Διεύθυνση Λογαριασμών και Ταμειακού Προγραμματισμού, οι συμβαλλόμενες τράπεζες και τα λοιπά πιστωτικά ιδρύματα δεν θεωρούνται δημόσιοι υπόλογοι και ευθύνονται μόνο για τυχόν λάθη από δική τους υπαιτιότητα.
Άρθρο 4 «Αχρεωστήτως καταβληθέντα αναδρομικότητα και συμψηφισμός πληρωμών»
1. Με την επιφύλαξη τυχόν προστίμων που προβλέπονται από άλλες διατάξεις, στα φυσικά πρόσωπα που δηλώνουν ψευδή στοιχεία στην αίτησή τους, επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία σε περίπτωση υποβολής ψευδούς δηλώσεως.
2. Τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά καταλογίζονται σε βάρος του ανοικείως λαβόντος, με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ή του νομίμως εξουσιοδοτημένου από αυτόν οργάνου και εισπράττονται κατά τις διατάξεις του ΚΕΔΕ.
Για οντότητες που δεν συντάσσουν Ισολογισμό σύμφωνα με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (ν. 4308/2014 κεφ. 2 άρθρο 3§12)
Λογιστικά αρχεία
Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 3 του ν. 4308/2014 η οντότητα τηρεί, ως μέρος του λογιστικού συστήματός της, αρχείο κάθε συναλλαγής και γεγονότος αυτής που πραγματοποιείται στη διάρκεια της περιόδου αναφοράς, καθώς και των προκυπτόντων πάσης φύσεως εσόδων, κερδών, εξόδων, ζημιών, αγορών και πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων, εκπτώσεων και επιστροφών, φόρων, τελών και των πάσης φύσεως εισφορών σε ασφαλιστικούς οργανισμούς.
Επίσης σύμφωνα με το παράγραφο 5 του άρθρου 5 του ν.4308/2014 κάθε συναλλαγή και γεγονός που αφορά την οντότητα τεκμηριώνεται με κατάλληλα παραστατικά (τεκμήρια). Τα παραστατικά αυτά εκδίδονται είτε από την οντότητα είτε από τους συναλλασσόμενους με αυτήν είτε από τρίτους, σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο αυτόν. Τα παραστατικά αναφέρουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την ασφαλή ταυτοποίηση κάθε μίας συναλλαγής ή γεγονότος, και σε κάθε περίπτωση όσα ορίζει ο παρών νόμος (Ν.4308/2014).
Έννοιες – Ορισμοί
Σύμφωνα με το Παράρτημα Α του Ν. 4308/2014:
Ως εισόδημα ορίζονται αυξήσεις σε οικονομικά οφέλη κατά την διάρκεια της περιόδου αναφοράς με την μορφή εισροών ή αυξήσεων περιουσιακών στοιχείων ή μειώσεων υποχρεώσεων, που οδηγούν σε αυξήσεις της καθαρής θέσης, εκτός από εκείνες που σχετίζονται με συνεισφορές των ιδιοκτητών της οντότητας. Το εισόδημα περιλαμβάνει τα έσοδα και τα κέρδη.
Επίσης ως κρατική επιχορήγηση ορίζεται ενίσχυση από το κράτος με τη μορφή μεταφοράς πόρων σε μια οντότητα, σε ανταπόδοση για παρελθούσα ή μελλοντική συμμόρφωση με συγκεκριμένες συνθήκες που σχετίζονται με τις λειτουργικές της δραστηριότητες ενώ δεν περιλαμβάνονται στις κρατικές επιχορηγήσεις εκείνες οι μορφές κρατικής ενίσχυσης στις οποίες δεν μπορεί εύλογα να αποδοθεί μια αξία καθώς και συναλλαγές με το κράτος, οι οποίες δεν μπορούν να διακριθούν από τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της οντότητας.
Η οικονομική ενίσχυση – αποζημίωση ειδικού σκοπού του άρθρου 1 της ανωτέρω απόφασης οικ.16604/3224/27.4.2020 εμπίπτει εννοιολογικά στον ορισμό του εισοδήματος του ν. 4308/2014 ως εισροή, αύξηση των χρηματικών διαθεσίμων και συνεπώς των περιουσιακών στοιχείων καθώς και καθαρής θέσης της οντότητας που λαμβάνει την εν λόγω αποζημίωση. Για τον λόγο αυτό η ανωτέρω οικονομική ενίσχυση – αποζημίωση ειδικού σκοπού προτείνεται να αναγνωριστεί στα λογιστικά αρχεία της οντότητας που νόμιμα την δικαιούται, για την χρήση εντός της οποίας θεμελιώνεται το δικαίωμα αυτό, σύμφωνα με την αρχή του δεδουλευμένου (άρθρο 17§1ε ν. 4308/2014).
Σύμφωνα με το άρθρο 17§6 του ν. 4308/2014 τα κονδύλια των χρηματοοικονομικών καταστάσεων (συνεπώς και των λογιστικών αρχείων) παρακολουθούνται λογιστικά και παρουσιάζονται λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική ουσία των συναλλαγών ή γεγονότων.
Με αφορμή την ανωτέρω διάταξη η οικονομική ενίσχυση – αποζημίωση ειδικού σκοπού του άρθρου 1 της απόφασης οικ.16604/3224/27.4.2020 ενέχει στοιχεία επιχορήγησης για τους κάτωθι λόγους:
1) η εν λόγω αποζημίωση καταβάλλεται από το κράτος, σύμφωνα με το άρθρο 3 της σχετικής απόφασης,
2) η απόφαση οικ.16604/3224/27.4.2020 περιλαμβάνει και την λέξη οικονομική ενίσχυση που αναφέρεται ρητά στον ανωτέρω ορισμό της κρατικής επιχορήγησης,
3) στην αποζημίωση αποδίδεται η αξία των 600 ευρώ
4) το δικαίωμα λήψης της εν λόγω οικονομικής ενίσχυσης – αποζημίωσης ειδικού σκοπού σχετίζεται με την κύρια επιχειρηματική δραστηριότητα του δικαιούχου και την επιστημονική – επαγγελματική ιδιότητα του βάσει ΑΦΜ (άρθρο 2 της απόφασης) και
5) το ποσό των 600 ευρώ καταβάλλεται στον δικαιούχο από το κράτος ως «οικονομικό βοήθημα» και όχι ως αντάλλαγμα για λήψη αγαθών ή υπηρεσιών από αυτόν, το οποίο εμπίπτει στην έννοια των συνηθισμένων εμπορικών συναλλαγών
Λογιστική βάση
Στο άρθρο 23§2 του ν. 4308/2014 σχετικά με τις κρατικές επιχορηγήσεις εξόδων αναφέρεται ότι: οι κρατικές επιχορηγήσεις που αφορούν έξοδα αναγνωρίζονται αρχικά ως υποχρεώσεις στην περίοδο που εισπράττονται ή στην περίοδο που καθίσταται οριστική η έγκρισή τους και υπάρχει βεβαιότητα ότι θα εισπραχθούν. Οι κρατικές επιχορηγήσεις που αφορούν έξοδα μεταφέρονται στα αποτελέσματα ως έσοδα στην περίοδο στην οποία τα επιχορηγηθέντα έξοδα βαρύνουν τα αποτελέσματα.
Η αποζημίωση της απόφασης οικ.16604/3224/27.4.2020 με την επιφύλαξη των ανωτέρω περί «ισοδυναμίας» αυτής με την κρατική επιχορήγηση όπως ορίζεται στον ν. 4308/2014, προορίζεται και για επιστήμονες – ελεύθερους επαγγελματίες που δεν είχαν παύσει την δραστηριότητα τους μέχρι την έκδοση της απόφασης (σύμφωνα με το άρθρο 2 αυτής). Από το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το ότι ο σκοπός της οικονομικής ενίσχυσης – αποζημίωσης ειδικού σκοπού προς τους δικαιούχους δεν ορίζεται από την απόφαση ως επενδυτικός, τεκμαίρεται ότι η εν λόγω οικονομική ενίσχυση – αποζημίωση ειδικού σκοπού προορίζεται να καλύψει τρέχοντα έξοδα του δικαιούχου (π.χ. σταθερά έξοδα της δραστηριότητας του).
Λαμβάνοντας υπόψιν τις διατάξεις του κεφαλαίου 2 άρθρο 3 παράγραφος 12 του ν.4308/2014 σύμφωνα με τις οποίες:
«όταν, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις αυτού του νόμου (Ν.4308/2014), η οντότητα δεν συντάσσει ισολογισμό, δύναται, αντί του λογιστικού συστήματος της παραγράφου 10 (κατάλληλο διπλογραφικό σύστημα), να χρησιμοποιεί ένα κατάλληλο απλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλία εσόδων – εξόδων) για την παρακολούθηση των στοιχείων της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου (αρχείο κάθε συναλλαγής και γεγονότος αυτής που πραγματοποιείται στη διάρκεια της περιόδου αναφοράς, καθώς και των προκυπτόντων πάσης φύσεως εσόδων, κερδών, εξόδων, ζημιών, αγορών και πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων, εκπτώσεων και επιστροφών, φόρων, τελών και των πάσης φύσεως εισφορών σε ασφαλιστικούς οργανισμούς), τα οποία συμπεριλαμβάνουν:
α) Τα πάσης φύσεως έσοδα διακεκριμένα σε έσοδα από πώληση εμπορευμάτων, από πώληση προϊόντων, από παροχή υπηρεσιών και λοιπά έσοδα……»
Με βάση τα ανωτέρω προτείνεται, με την πίστωση του ποσού των 600 ευρώ (εις ολόκληρο ή τμηματικά κατά το άρθρο 2 της απόφασης) στον τραπεζικό λογαριασμό ΙΒΑΝ του δικαιούχου σύμφωνα με το άρθρο 2 της απόφασης, να αναγνωριστεί διακριτό έσοδο ύψους 600 ευρώ στο κατάλληλο απλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλία εσόδων – εξόδων) του δικαιούχου.
Η ανωτέρω αναγνώριση εσόδου προτείνεται να συνοδεύεται από την έκδοση ενός στοιχείου εσόδου (π.χ. στοιχείο εσόδου οικονομικής ενίσχυσης – αποζημίωσης ειδικού σκοπού απόφασης οικ.16604/3224/27.4.2020), σύμφωνα με το άρθρο 5§5 κεφάλαιο 2 του ν.4308/2014.
Φορολογική βάση
Λαμβάνοντας υπόψιν τις διατάξεις του άρθρου 1§2 της απόφασης οικ.16604/3224/27.4.2020 η εν λόγω οικονομική ενίσχυση – αποζημίωση ειδικού σκοπού είναι αφορολόγητη, με την επιφύλαξη τυχόν μεταγενέστερων διατάξεων σχετικά με την φορολογική αντιμετώπιση αυτής, που θα αφορά στο φορολογητέο εισόδημα των δικαιούχων της χρήσης 2020.
Συμπέρασμα
Η ενίσχυση αυτή η οποία αναφέρεται και ως αποζημίωση στη σχετική απόφαση είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα.
Η ενίσχυση αυτή ως αφορολόγητη, προτείνεται κατά την άποψή μας να αναμορφωθεί θετικά στο έντυπο Ε3 που θα υποβληθεί εντός του 2021, με την επιφύλαξη πάντα των οδηγιών που αναμένεται να κοινοποιηθούν από την φορολογική διοίκηση μέχρι το τέλος του έτους.
Το ποσό αυτό υπό την έννοια της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης και εφόσον στην σχετική απόφαση δεν γίνεται μνεία για τυχόν φορολόγησή του σε περίπτωση διανομής του, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 47 του ΚΦΕ, η προοπτική μη φορολόγησης του σε περίπτωση διανομής του θα επιβεβαίωνε τον σκοπό χορήγησής του.
_______________
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα ανωτέρω δεν συνιστούν σε καμία περίπτωση παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών.
*Ο Πολύκαρπος Γιώτης είναι Λογιστής, εισηγητής εκπαιδευτικών σεμιναρίων. Διαθέτει πολύχρονη πρακτική εμπειρία σε θέματα Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (IFRS) αλλά και διδακτική εμπειρία έχοντας διατελέσει λέκτορας σε αναγνωρισμένους εκπαιδευτικούς οργανισμούς (Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. , ΚΕΛΕ κ.α.).